Zdzisław Przybyłkiewicz

Urodzony 12 września 1908 roku w Tarnowie. Ukończył studia na uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie w 1933 roku. Pochodził z dobrej rodziny, jego ojciec Władysław był sekretarzem, a matka Zofia była nauczycielką oraz później dyrektorką w prywatnej szkole. Miał brata, który był konsulem generalnym w Australii. Był dwukrotnie żonaty i miał jedną córkę.

Po ukończeniu studiów postanowił kontynuować naukę. W bardzo krótkim czasie, bo po dwóch latach zdobył tytuł doktora nauk medycznych, ale ten tytuł został mu przyznany dopiero po 50 latach. W 1972 roku został profesorem mikrobiologii, ale droga do tego była długa i kręta.

W 1939 roku został adiunktem. W tym samym roku został dwa razy aresztowany przez odziały niemieckie, ale dzięki jego wykształceniu został zmuszony do pracy na szczepionkami m. in. na tyfus. W 1941 roku sprawował funkcję kierownika produkcji koncentratów szczepionki przeciwtyfusowej dla Wehrmachtu w Instytucie Badania Tyfusu Plamistego i Wirusów przy ul. Czystej 18 w Krakowie. Dla Związku Walki Zbrojnej dostarczał materiał do produkcji szczepionek. W okresie II wojny światowej wraz z Hermanem Eyerem, kierownikiem laboratoriów przeciwtyfusowych w Generalnej Guberni, wydał wspólną publikację naukową. Po zakończeniu II Wojny Światowej po wielu staraniach w dużej mierze odzyskał skradzione dokumenty i wyposażenie z budynku przy ul. Czystej 18.

Po burzliwej drodze wreszcie mógł się skupić dalej na pracy naukowej. Jego zainteresowania wiązały się z tematyką układu immunologicznego a dokładniej nad szczepionkami oraz surowicami. Te projekty łączyły się z aktualnymi problemami związanymi z mikrobiologią chorób zakaźnych takich jak gruźlica, błonica, dur brzuszny. Jego praca dotyczyła również grzybów oraz wirusów.

Profesor Przybyłkiewicz był świetnym organizatorem oraz działaczem, dlatego przed nominacją na kierownika Zakładu Mikrobiologii został dyrektorem Działu Produkcji Surowic i Szczepionek przy ul. Czystej 18. W 1945 roku objął stanowisko kierownika Zakładu Bakteriologii Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz założył Wytwórnię Surowic i Szczepionek w Krakowie zwaną dziś pod nazwą IBSS BIOMED S.A.

Profesor udzielał się również w różnych organizacjach naukowych, został nominowany na honorowego członka Polskiego Towarzystwa Mikrobiologów. Ponadto był aktywnym działaczem sportowym oraz członkiem władz naczelnych Akademickiego Związku Sportowego. Do 1984 roku pozostawał szpiegowany przez Służbę Bezpieczeństwa za negatywny stosunek do rekomendowania członków partii na ważne stanowiska oraz utrzymywanie kontaktów z kurią krakowską i urzędem ds. chrześcijaństwa akademickiego.

Zmarł w 1996 roku, a pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

 

Autorzy tekstu: Łucja Kozień, Aleksandra Policht

Źródła literaturowe

• Heczko PB. Historical account of Zdzisław Przybyłkiewicz – a professor of microbiology at the Jagiellonian University Medical School. World J Med Images Videos Cases 2018; 4: e52-57
• http://www.malopolskawiiwojnie.pl/
• http://inwentarz.ipn.gov.pl